Badanie sprawozdania finansowego to czynność przeprowadzana w każdym roku rozliczeniowym przedsiębiorstwa, które jest zobowiązane do jego przeprowadzania lub dobrowolnie wyrazi taką chęć.
Badanie przeprowadzane jest przez biegłego rewidenta powoływanego przez odpowiednie organy spółki lub firmy. Kiedy jego przeprowadzenie jest konieczne? Jak wygląda takie badanie? Dlaczego warto je przeprowadzać i jakie cele ma audytor? Jak przygotować się do badania sprawozdania?
Kiedy konieczne jest przeprowadzenie badania sprawozdania?
Badaniu podlegają tylko sprawozdania roczne, których częścią są rachunki przepływów pieniężnych. Można więc powiedzieć, że obowiązek audytów mają te same przedsiębiorstwa, które muszą sporządzać te rachunki. Są to oczywiście banki, instytucje kredytowe, SKOK-i, firmy ubezpieczeniowe, instytucje płatnicze i pieniądze elektronicznego, spółki akcyjne z wyjątkiem tych w organizacji, a także inne jednostki, w tym spółki z o.o., jawne, partnerskie, komandytowe, cywilne i inne firmy osób fizycznych, które zatrudniają powyżej 50 osób, suma ich aktywów w roku obrotowym wyniosła co najmniej 2,5 mln. euro lub ich przychody ze sprzedaży towarów i usług wyniosły równo lub więcej niż 5 mln. euro.
Badanie muszą też wykonywać spółki przejmujące lub nowo zawiązane, jeśli sprawozdanie zostało sporządzone za rok, w którym doszło do połączenia. Badanie sprawozdań jest także obowiązkowe dla firm prowadzących księgi rachunkowe, które wybrały dla celów podatkowych bilansową metodę ustalania różnic kursowych.
Jak przebiega badanie sprawozdania finansowego?
O przebiegu badania sprawozdania decyduje biegły rewident wybierając konkretne procedury badania. Audyt jest procesem złożonym, składającym się z kilku etapów. Pierwszy to akceptacja zlecenia przez audytora po jego analizie. Kolejny krok to podpisanie z kierownikiem firmy umowy o badanie i ocenę sprawozdania finansowego. Umowa zostaje zawarta na podstawie uchwały o wyborze biegłego rewidenta przez organ, który zatwierdza sprawozdanie finansowe. Po podpisaniu umowy biegły rewident może brać się do pracy.
Audyt zaczyna od zapoznania się z firmą, jej środowiskiem z uwzględnieniem kontroli wewnętrznej firmy. Następnie planuje on procedury badania. Przede wszystkim musi określić „istotność ogólną” czyli najwyższą kwotę zniekształcenia możliwą do zawarcia w sprawozdaniu i niewpływającą na decyzje ekonomiczne użytkowników sprawozdania. Kolejny etap to przeprowadzenie testów zgodności obejmujących badanie systemu rachunkowości oraz kontroli wewnętrznej. Ostatni etap to uzgodnienie ostatecznej wersji sprawozdania. Nieprawidłowości omawiane są na spotkaniu podsumowującym audyt, a wyniki badania przedstawiane przez biegłego rewidenta na sprawozdaniu z badania.
Dlaczego warto przeprowadzać badanie sprawozdania finansowego? Podstawowe Cele audytora
Głównym celem biegłego rewidenta jest potwierdzenie na podstawie zebranych w badaniu dowodów, czy sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno obrazuje sytuację majątkową, finansową, a także wynik finansowy firmy. Potwierdza on także zgodność sprawozdania z prawem i zasadami rachunkowości, a także prawidłowość ksiąg rachunkowych, które są podstawą sporządzania sprawozdania.
Warto wykonywać badanie sprawozdania, nawet jeśli nie ma się prawnego obowiązku jego wykonywania, gdyż można w tej sposób wykryć wszelkie nieprawidłowości i wdrożyć działania zaradcze, zanim błędy spowodują poważne konsekwencje.
Jak przygotować się do efektywnego i sprawnie przeprowadzonego audytu?
Przed badaniem warto przygotować wszystkie dokumenty, które mogą się przydać, aby audyt przebiegł szybko i sprawnie. Audytor na pewno poprosi o umowę firmy czy statut spółki, uzyskane pozwolenia i koncesje, czy też protokoły z posiedzeń organów spółki z uchwałami, wypisy z ksiąg wieczystych posiadanych nieruchomości.
Przydać się mogą również wszelkie umowy zawarte z kontrahentami, zasady rachunkowości w firmie, regulaminy czy dowody księgowe w postaci faktur i innych dokumentów.